امروز: جمعی از کاندیداهای اصلاح طلب رد صلاحیت شده درانتخابات مجلس هشتم بیانیه ای صادر کردند. متن این بیانیه در ادامه می آید:

مردم آگاه و شریف ایران در حالی در آستانه انتخابات مجلس هشتم قراردارند که اقتدارگرایان با همه امکانات قانونی و غیر آن دربرابر برگزاری انتخابات آزاد، دگراندیشان، اصلاح طلبان ویا رقبای مورد حمایت ایشان ایستادند و با رد صلاحیت کامل آنان ، برخلاف روح قانون، زمینه را برای صعود یک جناح فکری و حذف جناح مقابل هموار نمودند.اگر چه این اولین بار نیست که مردم ایران در برابر چنین وضعیتی قرارمی‌گیرند، اما با اطمینان می‌توان گفت که با توجه به تجربه مجلس هفتم، یک دست شدن کامل مجلس هشتم از یک جناح غیروفادار به جمهوری‌خواهی و دولت و قدرت مشروطه؛ علاوه بر اینکه به روند توسعه کشور لطمه وارد می‌کند، دولت را نیز به دلیل همراهی بی‌قید و شرط نمایندگان راه‌یافته به مجلس از داشتن رقیبی ناظر و منتقد محروم می‌نماید.تجربه مجلس هفتم نشان داد که هرچند تلاش شود تا افراد مورد نظر به مجلس راه‌یابند ،در عمل یکدستی مجلس به رویه واحد و مواضع کاملا همسو ختم نمی‌شود.از این نظر است که حتی در مجلس هفتم در غیاب یک اقلیت فعال و منتقد اصلاح طلب و دگراندیش؛ بخشی از نمایندگان محافظه‌کار این وظیفه را بردوش گرفتند.اقتدار گرایان باید بدانند هرچند هم که مجلس هشتم کنترل شده تشکیل گرددبازهم در غیاب رقیب فکری، همفکران محافظه‌کار وظیفه نقد و نظارت بردولت را انجام خواهندداد اگر چه ممکن است‌به قیمت محروم ماندن عموم مردم از روند نقد و نظارت بر دولت تمام و اختلافات درونی اقتدارگرایان از دیدها دور نگه‌‌داشته شود.

ما جمعی از فعالان عرصه سیاسی و اجتماعی که بدون دلیل قانونی و تنها بخاطر دگراندیشی و تفاوت دیدگاه با اقتدارگرایان حاکم، رد صلاحیت شده‌ایم مصرانه اعلام می‌داریم که:

پارلمان و مجلس، اساس مشروطه و جمهوری‌خواهی مردم ما در یکصدسال گذشته و زمینه‌ای برای محدود و پاسخگو کردن قدرت دولت بوده‌است.لذا در هر شرایطی نبایستی جامعه ما از اندیشه حاکمیت مردم و حضورنمایندگان آنان در مجلس ناامید شود، زیرا ناامیدی از نهاد پارلمان همان و بازگشت بیش از پیش استبداد به کشور همان است.کم نیستند اقتدارگرایان هوادار قدرت مطلق دولت که اراده و تمایل آنرا دارند از وجود نهاد پارلمان بگذرند و حکومت اسلامی مد نظر خود راجایگزین آن نمایند.
ما معتقدیم که هرچند رد صلاحیت‌ها برای تغییر نتیجه انتخابات صورت‌گرفته اما به دلیل استقرار نهاد پارلمان در کشور، اقتدارگرایان در شرایط فعلی توان بستن یا تعطیلی کامل مجلس را ندارند، بنابراین در مجلس هشتم چالش در میان محافظه‌کاران ادامه می‌یابد.
بر خلاف گذشته در این انتخابات تعداد زیادی از شهروندان ایرانی به دلیل عدم اعتقاد به اسلام و قانون اساسی یا اصل ولایت فقیه مورد رد صلاحیت قرارگرفتند.این روند را که تا به حال سابقه نداشته و نشان از وجودنقص(ابهام یا اجمال) درقانون انتخابات دارد و نمی‌تواند حقوق سیاسی مردم ایران را تامین کند، برای آینده کشور خطیر تلقی نموده و خواستار تغییر در مفاد آن هستیم تا این روند که به نوعی دخالت در حوزه اعتقادات دینی مردم است، دوباره تکرار نشود.
روند ردصلاحیت‌ها و حذف جریانات و گروه‌های اصلاح طلب و دگراندیش از رقابت‌های انتخاباتی، بیش از آنکه هست انتخابات درکشور را شخصی می‌نماید؛ پدیده‌ای که سلامت انتخابات را به خطر انداخته و صاحبان ثروت و قدرت را جایگزین رقابت و انتخابات حزبی می‌کند، درنتیجه بجای اندیشه سیاسی، تمکن مالی و قدرت شخصی برانتخابات حاکم می‌گردد. این روند آسیب‌های جدی به حوزه سیاسی واردمی‌کندمخصوصا در مناطق کردنشین و کردستان ایران که در آن همه کاندیداهای دگراندیش و اصلاح‌طلب از دور رقابت‌ها حذف شدند این آسیب‌ها بیشتر خود را نشان می‌دهند.
21/12/86

عبدالعزیز مولودی از حوزه انتخابیه مهاباد.
معروف صمدی از حوزه انتخابیه مهاباد.
رشید احمدرش از حوزه انتخابیه بوکان.
جلال جلالی‌زاده از حوزه انتخابیه سنندج،دیواندره و کامیاران.
محمد علی توفیقی از حوزه انتخابیه سنندج،دیواندره و کامیاران.
احمد عزیزی از حوزه انتخابیه سقز و بانه.
حسین فیروزی از حوزه انتخابیه سقز و بانه.
سیدمسعود حسینی از حوزه انتخابیه قروه
محمددره وزمی از حوزه انتخابیه قروه
احمد بهرامی از حوزه انتخابیه کرمانشاه

آفتاب: صلاحیت عیسی کلانتری در آخرین لحظات تایید اما وی از ادامه حضور در صحنه انتخابات انصراف داد.
شورای نگهبان بیستم اسفندماه از طریق تماس تلفنی تایید صلاحیت کلانتری را به وی ابلاغ نمود. با این حال کلانتری وزیر سابق کشاورزی با توجه به عملکرد شورای نگهبان طی نامه‌ای انصراف خود را از نامزدی هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی اعلام کرد.
گفتنی است کلانتری پیش از این در نامه سرگشاده ای اعتراض خود را نسبت به ردصلاحیت اش خطاب به جنتی دبیر شورای نگهبان اعلام کرده بود.

متن کامل نامه دومین نامه کلانتری خطاب به جنتی به این شرح است:

به نام خدا
حضرت آیت اله جنتی
دبیر شورای
محترم نگهبان

با سلام ،
از اینکه اعضای شورای محترم نگهبان در بازنگری هایشان لطف کرده التزام اینجانب را به اسلام عزیز و صلاحیت نامزدی ام را چهل و هشت ساعت قبل از انتخابات توسط پیام های تلفنی مکرر به منزل، دفتر کار و تلفن همراه اعلام کرده اند سپاسگزارم .

جناب آقای جنتی ! در طول سه هفته گذشته که با ردّ صلاحیت شما مواجه بودم به یاری خداوند متعال و همت مردم ایران عزیز به ویژه کشاورزان بزرگوار و اهالی شریف تهران بزرگ و هموطنان آذری پیش از تایید شورای نگهبان با هزاران تماس از طرق مختلف این حقیر را مورد لطف و تایید خود قرار دادند و مهمتر اینکه در این مدت برخی از مراجع عظام التزام اینجانب را به اسلام یادآوری فرموده‌اند .

لازم به یاد آوری می دانم شورای نگهبان که یکی از ارکان اصلی انقلاب می باشد نباید اجازه دهد فرزندان انقلاب توسط برخی عوامل اجرایی آن شورا که در راستای یک جریان خاص سیاسی عمل می‌کنند و معلوم نیست آنان خود چگونه صلاحیت تایید یا تکذیب را حاصل نموده اند که مخالفین خود را به استناد عدم التزام به اسلام به قربانگاه می فرستند و قربانی می کنند. جناب آقای جنتی اگر جستجو گر خوبی باشید حتما دوستان بیشتری برای حفظ انقلاب و نظام مقدس ج.ا.ا در بین ردّ صلاحیت شدگان خواهید یافت تا در بین تایید شدگان آن شورای محترم .

عالی جناب ، ملاحظه دارید یکی از اموری که روزگار در افشای آن سخت تعصب دارد جرم بیگناه است و همانطور که حضرت امام حسین می فرمایند ممکن است برای مدتی حقیقت پنهان بماند اما باطل هرگز پیروز نمی شود . اینجانب اعتقاد دارم در برابر این گروه باید صبر کرد و تصمیم بی اشتباه زمانه را به نظاره نشست . بی‌شک شما هم با من هم عقیده هستید که رفع ظلم از بیگناه نه تنها فعل زمانه بلکه از سنت های غیر قابل تغییر الهی است .

اینجانب ضمن احترام به عقاید و رفتارهای معقول سیاسیون متعادل و اعلام وفاداری و عشق به آرمان‌های انقلاب اسلامی خمینی بزرگ به علت ضیق وقت بدین وسیله انصراف خود را از نامزدی نمایندگی مجلس هشتم اعلام می دارم . با آرزوی موفقیت برای نظام جمهوری اسلامی ایران .

عیسی کلانتری

رونوشت :

** حضرت آیت ا. . . هاشمی رفسنجانی رییس محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام برای استحضار

** حجّت الاسلام و المسلمین جناب آقای خاتمی رییس محترم بنیاد باران برای استحضار

** حجّت الاسلام و المسلمین جناب آقای ناطق نوری رییس محترم دفتر بازرسی مقام معظم رهبری برای استحضار

** حجّت الاسلام و المسلمین جناب آقای کروبی دبیرکل محترم حزب اعتماد ملی برای استحضار

** جناب آقای امیری ریاست محترم سازمان ثبت اسناد املاک کشور

** جناب آقای دکتر رحیمی رییس محترم دیوان محاسبات

** فرمانداری محترم تهران برای استحضار

نوروز: محسن میردامادی دبیرکل جبهه‌مشارکت‌ایران‌اسلامی در آستانه برگزاری هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، با حضور در یک کنفرانس خبری-مطبوعاتی، ضمن برشمردن دلایل حضور در انتخابات از انحرافاتی که در مسیر انقلاب اسلامی و آرمان‌های امام راحل(ره) به وجود آمده است سخن گفت.

میردامادی در ادامه افزود: انتخابات فعلی مجلس را درست و عادلانه نمی‌دانیم و فکر می‌کنیم اگر به مسأله توجه نشود و این سیر تصحیح نشود، ما در یک مسیر جدی انحراف از انقلاب و جمهوری اسلامی قرار می‌گیریم، بدین ترتیب بعد جمهوریت نظام در معرض خطر قرار می‌گیرد. ما در برخی دوره‌های گذشته مانند مجلس چهارم وضعیت مشابهی داشتیم که این روند در مجالس پنجم و ششم تعدیل شد. اما در این انتخابات شاهد احیای مسیری هستیم که از انتخابات مجلس هفتم آغاز شده است. یعنی گامی که در مجلس هفتم برداشته شده، اکنون نیز تکمیل شده است و در حقیقت برای دو سوم کرسی‌های مجلس، نمی‌توان رقابت کرد.

دبیرکل جبهه‌مشارکت‌ایران‌اسلامی در ادامه با اشاره به سخنی از امام خمینی‌(ره) درباره رژیم شاه که فرموده بود «در رژیم شاه دربار نمایندگان مجلس را تعیین می‌کرد» گفت: ما امروز خوشبختانه دربار نداریم اما تعداد زیادی از نمایندگان توسط حکومت تعیین می‌شوند و بعد با رأی مردم تزئین می‌شوند.

در شرایط امروز تکلیف اکثریت کرسی‌های مجلس از قبل مشخص شده است و رقابت به سر یک سوم کمی بیشتر از کرسی‌های میسر است. این یک انحراف جدی است که اگر تعدیل نشود، بعد جمهوریت نظام را از بین خواهد برد که در پی آن بعد اسلامیت نظام نیز از بین خواهد رفت.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم افزود: با وجود اینکه انتخابات غیر عادلانه است و تکلیف دو سوم کرسی‌ها مشخص است، جمع‌بندی ما این است که در انتخابات شرکت کنیم به این دلیل که ضرر شرکت نکردن را بیش از شرکت کردن می‌دانیم زیرا ضرر شرکت نکردن برای منافع کشور و نظام و اصلاحات بیشتر است. ما علی‌رغم اینکه حتی از میان یک سوم کرسی‌های قابل رقابت، نیمی از نامزدهای اصلی ما ردصلاحیت شده‌اند و بقیه نامزدهای لایه‌های بعدی ما هستند در انتخابات شرکت خواهیم کرد.

میردامادی با اشاره به نگرانی‌های موجود درباره صیانت از آرای مردم گفت:«یک نگرانی جدی که درباره نتیجه انتخابات داریم، مسأله صیانت از آرای مردم است. این اولین بار است که در انتخاباتی، هیأت‌های اجرایی و نظارت از یک جریان انتخاب می‌شوند و همه یک دست هستند.همواره هیأت‌های اجرایی و نظارت از دو جناح مختلف بودند و مراقب یکدیگر بودند. امیدواریم که هیأت‌های نظارت و اجرایی امانتدار باشند و از آرای مردم صیانت کنند.

دبیرکل جبهه مشارکت در پاسخ به سؤالی درباره ائتلاف اصلاح‌طلبان و میزان تأثیرگذاری حزب مشارکت در آن و همچنین چگونگی تصمیم به ورود به عرصه انتخابات گفت: طبیعی است حزبی که فعالیت سیاسی می‌کند، نباید بد بینانه‌ترین احتمال را برای تعیین مسیر فعالیت خود در نظر بگیرد. ما قبلاً احتمالات زیادی را درباره روند تأیید و ردصلاحیت‌ها در نظر گرفته بودیم. بدبینانه‌ترین احتمال، برگزاری انتخاباتی مانند انتخابات مجلس هفتم بود چرا که انتخابات مجلس هفتم کاملاً در دست حکومت بود. اما این دید خوشبینانه نیز وجود داشت که روند تأیید و ردصلاحیت‌ها همچون انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهر گذشته باشد. ناگهان شاهد بودیم اتفاقی که افتاد بدتر از انتخابات مجلس هفتم بود و روند ردصلاحیت‌ها شدیدتر شد. اما بنای ما عدم شرکت نیست. او همچنین ادامه داد که ما در یک ائتلافی شرکت کرده‌ایم و بنای ما جدایی از این ائتلاف نبود. در‌ آنجا احزاب با هم اختلاف نظر دارند اما بنای ما بودن در ائتلاف است. علی‌رغم اینکه در برخی از مواقع نظرات ما اعمال نشده و برخلاف آن عمل شده است، اما ما در ائتلاف خواهیم ماند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم در پاسخ به پرسشی درباره حمایت‌های رئیس جمهور آمریکا از اصلاح‌طلبان و مصاحبه آقای پیر مؤذن با صدای آمریکا گفت: تصور بنده این است که هدف رئیس جمهور آمریکا از این نوع موضع‌گیری‌ها، تقویت جریان رادیکال حاکم بر کشور است. در این باره دو احتمال را می‌توان متصور بود: اول اینکه آمریکا به خاطر سیستم عظیم اطلاعاتی و جاسوسی که در اختیار دارد، می‌داند موضع‌گیری‌ او به نفع چه جریانی و به ضرر چه جریانی است. اما اگر بدانیم که آن‌ها از سود و زیان صحبت‌های خود مطلع نیستند، این صحبت‌ها هیچ ارزشی ندارد.

میردامادی با دو روی یک سکه دانستن سخنان رئیس جمهور آمریکا و به راه انداختن موج تحریم انتخابات از سوی رسانه‌های بیگانه ادامه داد: خطی را که برخی رسانه‌های خارجی با مصاحبه‌ها و گزارش‌های خود دنبال می‌کنند، کاهش مشارکت مردم است. اما نظر ما این است که علی‌رغم ناملایمات و کمبودها، مشارکت کنیم. اصلاحات تنها با حضور مردم میسر خواهد بود و چنانچه مردم مشارکت کنند، اصلاح‌طلبان خواهد پیروز خواهند شد.

دکتر محسن میردامادی درباره قانع کردن مردم به ویژه نسل جوان به حضور پای صندوق‌های رأی گفت: بخش نسبتاً مهمی از جامعه به خصوص نسل جوان به این دلیل که خواسته‌هایشان برآورده نشده ممکن است به حضور در انتخابات علاقه نداشته باشند؛ اما در این میان بسیاری از افراد که در انتخابات گذشته شرکت نکرده‌اند، قانع شده‌اند که اگر در انتخابات شرکت می‌کردند، امروزه وضع کشور این گونه نبود. البته قانع‌ کردن کسانی که از نتیجه شرکت در انتخابات نا امید هستند سخت است. اما صحبت‌های آقای خاتمی و بیانیه‌هایی که در این باره داده شده، می‌تواند مؤثر باشد. تصور من این است که میزان مشارکت مردم در انتخابات قابل قبول خواهد بود.

دبیرکل جبهه‌مشارکت‌ایران‌اسلامی در پاسخ به سؤال خبرنگاری که درباره شکاف میان اصلا‌ح‌طلبان و انتقادات حزب اعتماد ملی از حزب مشارکت و متهم کردن آن به تندروی گفت: ما هیچ گاه از حزب اعتماد ملی انتقاد نکرده‌ایم. آن‌ها انتقاد کرده‌اند و ما تاکنون سکوت کرده‌ایم. به نظر ما شرایط به گونه‌ای نیست که امکان پاسخ‌گویی فراهم باشد زیرا هر پاسخی از سوی جریان محافظه‌کار، مورد سوء استفاده قرار خواهد گرفت. مطمئناً اگر فرصتی برای پاسخ‌گویی فراهم شود، ممکن است به این انتقادها که آن‌ها را قبول نداریم پاسخ دهیم. او همچنین ادامه داد: آنچه که در مورد دسته دسته کردن و شکاف میان اصلاح‌طلبان گفته شده، در باره حزب اعتماد ملی نیست. بلکه منظور این است که جریان رقیب و صاحبان قدرت می‌خواهند اصلاح‌طلبان را دسته دسته و متفرق کنند و به تدریج با آن‌ها برخورد کنند. روند تأیید و ردصلاحیت‌ها نیز در همین مسیر و با همین هدف است.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم درباره سخن قبلی خود که گفته بود چنانچه انتخابات آزاد و عادلانه باشد، نتیجه به نفع اصلاح‌طلبان خواهد بود، چنین توضیح دارد: به عقیده من چنانچه روند تأییدها منصفانه باشد و همه حضور داشته باشند، با توجه به عملکرد دولت آقای احمدی‌نژاد، مردم به اصلاح‌طلبان روی خواهند آورد. ما معقتدیم حکم اصلی مردم هستند. به صاحبان قدرت می‌گویم اگر معتقد هستید مردم اصلاح‌طلبان را قبول ندارند، انتخاباتی آزاد برگزار کنید و ببینید مردم به چه کسی رأی خواهند داد. چنانچه در این شرایط اصولگرایان رأی بیاورند، ما می‌پذیریم. اما اینکه صحنه را از رقیب خالی کنند و در این صحنه بی رقیب خود را پیروز انتخابات بدانند، این حداقل در دنیای سیاست ناجوانمردانه است.

دبیرکل جبهه‌مشارکت‌ایران‌اسلامی در پاسخ به سؤالی درباره نگرانی جبهه اصلاح‌طلبان از حذف برخی از احزاب از صحنه سیاست و برنامه جبهه مشارکت در این باره گفت: من فکر نمی‌کنم شرایط جامعه به نحوی باشد که احزاب و گروه‌هایی از اصلاح‌طلبان حذف شوند مگر اینکه خودشان این تصمیم را بگیرند و دیگر فعالیت نکنند. پس از انتخابات ریاست جمهوری برنامه ما گسترش حزب بود که پس از این انتخابات نیز گسترش حزب را ادامه خواهیم داد.

میردامادی در ادامه با اشاره به ترکیب مجالس در دوره‌های مختلف افزود: در مجالس مختلف، گروهی حضور دارند که کاملاً سیاسی هستند و وابسته به یک جناح خاص. ولی بخشی هم در میانه هستند. این بخش میانه نیروهایی هستند که یا تمایلی به هیچ کدام از جناح‌ها ندارند و یا چنانچه تمایلی داشته باشند، ترجیح می‌دهند میانه عمل کنند. به طور معمول در فعالیت‌های داخل مجالس جناح‌ها می‌توانند با آن‌ها تعامل کنند که این تعامل همیشگی نیست چرا که در برخی از تصمیمات با اصلا‌ح‌طلبان همراهی می‌کنند و در برخی دیگر از تصمیمات با جناح‌ محافظه‌کار. اما به هر حال این گروه در تصممیات بسیار تأثیرگذار هستند.

میردامادی در ادامه در پاسخ به سؤال درباره سخنان اخیر خود که گفته بود مجلس خوب مجلسی است که تن صاحبان قدرت را بلرزاند گفت: من معتقد هستم براساس قانون اساسی و فرمایشات امام(ره) مجلس باید در رأس امور باشد. طبعاً صاحبان قدرت باید از آن حساب ببرند. مشکل ما این است که بسیاری نسبت به کارهایی که در جامعه انجام می‌دهند با تفسیرهای عجیب و غریبی که از قانون اساسی می‌کنند، به هیچ جا پاسخگو نیستند. مثلاً شورای نگهبان هیچ گاه به ردصلاحیت پاسخ‌گو نبود. کسانی را داشتیم که در رژیم شاه زندان بودند و با افتخار آزاد شدند و در دوره ریاست جمهوری کارنامه درخشانی از خود نشان دادند، اما به اتهام عدم اعتقاد به اسلام، ردصلاحیت شدند که این غیر شرعی و غیر منطقی است. این پاسخ‌گویی را باید ایجاد کرد. دبیرکل جبهه مشارکت با اشاره به سخنان احمد جنتی دبیر شورای نگهبان که گفته بود در زمان مجلس ششم هر وقت پیچ رادیو را باز می‌کردیم تنمان می‌لرزید گفت: من این را جزو افتخارات مجلس ششم می‌دانم که صاحبان قدرت می‌گویند از آن در هراس بودند. اگر مجلس ششم تأثیرگذار نبود، امروز به آن این قدر حمله نمی‌شد. زیرا چیزی که تأثیرگذار نیست، نیازی به حمله ندارد.

میردامادی در پاسخ به سؤالی درباره احتمال تشکیل حزبی جدید بر مبنای زمزمه‌های موجود پس از انتخابات گفت: اینکه حزبی جدید تشکیل شود، این مسأله منتفی است. اما این ایده وجود دارد که اصلا‌ح‌طلبان با همکاری نزدیک‌تر، جبهه‌ای جدید و قوی تشکیل دهند به طور جدی مطرح است که طبعاً در ایام انتخابات، بروز و ظهور بیشتری خواهد داشت. پیشنهاد تشکیل جبهه دفاع از اصول انقلاب و آرمان‌های امام، که دلیل آن اعتقاد به این مطلب است که روند به گونه‌ای است که این آرمان‌ها رو به فراموشی سپرده‌اند اما در مورد هیچ کدام از این موضوعات تصمیمی گرفته نشده است.

دبیرکل جبهه مشارکت در پاسخ به سؤالی درباره تفاوت عمده اصلاح‌طلبان با دولت احمدی‌نژاد با تقسیم کردن این اختلافات به دو عرصه داخلی و خارجی افزود: ما معتقد هستیم که در سیاست خارجی به نفع ما نیست که سیاستی تقابلی در دنیا پیش بگیریم. ما در دنیای امروز باید ضمن حفظ اصول خودمان، سیاستی تعاملی داشته باشیم. نتیجه سیاست تقابلی دولت آقای احمدی‌نژاد این شده است که در دولت گذشته که روابط بسیار نزدیک و مفیدی با کشورهای منطقه همچون عربستان سعودی و با کشورهای اروپایی داشتیم که از نظر اقتصادی برای ما بسیار مفید بود، به هم خورده یا دست کم کاهش یافته است. رویکرد ما در سیاست خارجی کاملاً با دولت نهم متفاوت است و آن تعامل در عین حفظ ارزش‌ها و منافع ملی است.

میردامادی سپس به بحث سیاست داخلی پرداخت و گفت: ما به برخوردهایی که با دانشجویان، مطبوعات، زنان، اصناف و فرهنگیان و...شده منتقدیم. اما بحث مهم این است که این دولت شعارش آوردن نفت بر سر سفره مردم بوده اما با توجه به رشد فوق‌العاده و افسانه‌ای درآمدهای نفتی، شاهد هستیم که وضع اقتصادی مردم بدتر از گذشته شده.

دبیرکل جبهه‌مشارکت‌ایران‌اسلامی در پایان یاد و خاطره مرحوم احمد بورقانی معاون اسبق مطبوعاتی دولت اصلاحات که در چهلمین روز درگذشت او به سر می‌بریم را گرامی داشت.

اعتماد:هنگامی که رییس مجلس هفتم از خوشحالی ایرانیان از تصویب طرح " تثبیت قیمت ها " در اولین سال تشکیل مجلس هفتم خبرمی داد و می گفت " وقتی مردم در خیابان از کنار من رد می شوند ،‌اتومبیل خود را به اتومبیل من نزدیک و از مجلس هفتم به خاطر متوقف کردن گرانی تشکر می کنند . ... مردم آنقدر خوشحال شده اند که وقتی در هر محفلی و مجلسی که من در آن حضور پیدا می کنم ، خودشان را به من می رسانند تااز مصوبه مجلس تشکر کنند ونسبت به پول توجیبی خود احساس امنیت می کنند " ، از شادی در پوست خود نمی گنجید وعملکرد اصولگراها را چنان موفق ارزیابی می کرد که لازم می دید به دولت اصلاحات درس اقتصاد دهد ؛ " پیام مجلس به دولت [ خاتمی ] با ارائه این طرح آن است که افزایش قیمت ها راه حل مشکلات اقتصادی و جبران کسری بودجه نیست و دولت به دنبال راه های دیگر باشد" ( ایلنا ،‌6/10/83) . آقای حداد عادل ضمن ابراز همدردی با ایرانیان علیه گران شدن کالاها در زمان آقای خاتمی چنین داد سخن می داد :" مردم سالهاست در ابتدای هر سال با گران شدن ناگهانی انواع کالاها مواجه می شوند و زمانی که قیمت ها اعلام می شود ، عملاً همه مردم و بویژه کارمندان عزا می گیرند " . وی نتیجه تحقیقات مجلس هفتم را دربار? گران شدن بنزین چنین بیان کرد : " سالهاست به بهانه صرفه جویی در مصرف سوخت قیمت بنزین افزایش می یابد اما هیچ تأثیری در صرفه جویی و مصرف سوخت نداشته است و معلوم می شود که این قضیه اصلاً پایه و اساس درستی نداشته است " ( ایلنا ،‌6/10/83) .
خشنودی ناشی از تصویب طرح تثبیت قیمت ها در مجلس هفتم منحصر به رئیس مجلس هفتم نبود . آقای احمد توکلی نیز با افتخار اعلام می کرد : " طرح تثبیت قیمت ها از درخشان ترین نقاط فعالیت مجلس هفتم است . چه اشکالی دارد که مجلس کاری کند که مردم نسبت به نظام امیدوار شوند " (ایلنا، 8/10/83) . همچنین آقای پیش بین راه یافته جیرفت از اینکه" مجلس هفتم طرح های جهانی چون تثبیت قیمت ها را در کارنامه خود دارد " ( ایلنا، 7/3/84) ، به خود می بالید و آقای احمدی راه یافته دیگر مجلس هفتم نیزادعا می کرد : " مخالفت با طرح تثبیت قیمت ها هیچ مبنای علمی ندارد " ( ایلنا 4/10/84) . حتی آقای مصباحی مقدم براین باور بودکه ، "مجلس طرح های مختلف را با کار کارشناسی دقیق و درراستای بهبود اوضاع اقتصادی جامعه ارائه می دهد و هیچ یک از طرح های تثبیت قیمت ها و کاهش نرخ سود بانکی سیاسی نیست ، بلکه اقدامات آقایان [اصلاح طلبان] سیاسی است که برای ذهنیت عامه مردم بحران آفرینی می کنند ... . این طرح [ تثبیت قیمتها ] به هیچ عنوان منحصر به یک سال نیست و در سالهای آینده هم ادامه می یابد .این طرح دلهره خرید مردم را به آرامش امکان خرید مبدل کرد" ( ایلنا،5/10/83) .
با پیروزی آقای احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری نهم در نیمه اول سال 84 شادی اصولگراها کامل شد . پوسترهای تبلیغاتی " آبادگران ایران اسلامی "حزب حامی آقای احمدی نژاد با این دو شعار مزین شده بود که در صورت انتخاب وی ،‌ "پول نفت باید سر سفره های مردم دیده شود" و " حداکثر رفاه و نشاط برای همه مردم ایران " . تیتر کیهان نیز به نقل از آقای احمدی نژاد چنین بود که ، " پول نفت سر سفره های مردم " . مسأله دولت از نظر نامزد اصولگرای ریاست جمهوری نهم سر و وضع جوانان و کلاه و چکمه زنان نبود ، ‌مبارزه با مفاسد و مافیای اقتصادی و عدالت گستری بود .
در نیمه دوم سال 84 و با آغاز به کار دولت نهم تبلیغات اصولگراها مبنی بر اینکه قیمت کالاهایی همچون بنزین ، گاز ، آب ، برق و... را تثبیت و از افزایش بهای آنها جلوگیری می کنند ، با وعده های آقای احمدی نژاد تکمیل شد که قیمت مسکن را نصف ،‌ تورم را تک رقمی و بیکاری را نیز نزدیک به صفر خواهد کرد .
تلاش دولت نهم در سال 85 معطوف به تشکیل " صندوق مهررضا" ، مانور در زمینه پرداخت وام های مسکن ،‌بخشودگی جرائم ناشی از دیر کرد پرداخت وام های بدهکاران ، تغییر ناگهانی تعرفه ها و واردات بی سابقه کالاهای مصرفی ، تبلیغ ضرورت افزایش جمعیت کشور به 120 میلیون نفر و تداوم سفرهای استانی برای حل مشکلات مردم به طور رو در رو ازیک سو و تلاش برای انتقال اسرائیل از خاورمیانه به کانادا ، استرالیا یا اروپا ، انکار هولوکاست و برپایی سمینار در این مورد در تهران ، وعده وقوع تحول بزرگ جهانی ظرف دو سال و ارائه 20 راه حل برای اداره بهتر جهان و نیز
جشن های هسته ای گذشت و اصولگرا یان همچنان با افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی آن به شدت مخالفت می کردند ؛ " دولت و مجلس به طور کلی و مصرانه با موضوع جیره بندی بنزین مخالف هستند " (یحیوی ، راه یافته بروجرد ،ایلنا، 20/1/85) .
با اینکه در سال 85 تعدادی از اصولگراها منتقد اوضاع اقتصادی کشور شدند اما آقای احمدی نژاد و سخنگوی او همچنان گرانی و تورم روزافزون را یا تکذیب می کردند و آن را "بزرگ نمایی" مخالفان دولت نهم می خواندند و منتقدان را به خرید از محله نارمک به جای شمال شهر تهران ارجاع می دادند یا علت افزایش قیمت ها را متوجه عده ای خاص می کردند . برای مثال آقای احمدی نژاد گران شدن محصولات لبنی را اشتباه یک فرد خواند که بزودی برطرف می شود ،‌ یا یک بانک خصوصی را مسئول افزایش قیمت مسکن ( حدود 100 درصد ) نامید و ادعا کرد در این زمینه باندی توطئه گر را وزارت اطلاعات شناسایی و به زودی به ملت ایران معرفی خواهد کرد که البته هرگز معرفی نشد. تکذیب گرانی علاوه بر مردم و ‌اصلاح طلبان ، به تدریج با اعتراض تعداد بیشتری از اعضای فراکسیون اصولگرای مجلس هفتم مواجه شد که نمونه ای از آن را ملاحظه می فرمایند: " کسانی که معتقدند موضوع گرانی ها بزرگ نمایی شده را باید زنبیل دستشان داد تا با تاکسی و وسایل نقیله عمومی خرید کنند ، مستأجر باشند ، روزهای پایانی قرار دادشان هم باشد تا صاحبخانه بگوید 30 درصد اجاره بها را بایدافزایش دهید تا بدانند تا در بحث گرانی بزرگ نمایی شده است یا خیر"(سادات موسوی ، ایلنا ، 7/5/85) .
سرانجام در سال 86 "واقعیات تلخ " جای " رویاها و وعده های شیرین " را گرفت . گرانی های روز افزون و موج انتقادات وسیع مردمی جایی برای انکار گرانی ها و ارجاع مردم به نرخ ثابت قیمت ها در نارمک باقی نگذاشت . در این سال مراجع تقلید نیز به انتقاد علنی از دولت و مجلس پرداختند . این واقعیات اگر چه ادبیات و آرزوهای اصولگراها را تغییر داد اما آنان به جای حل مشکلات به انتقاد از یکدیگر پرداختند . مجلس اصولگرا دولت اصولگرا را مسبب گرانی ها خواند و آقای احمدی نژاد مجلس هفتم را یکی از دلایل عمده گرانی ها نامید .
قدر مسلم آنکه خوشبینی اصولگراها به حل سریع مشکلات ملی و جهانی پایان یافته است ، چرا که با وجود یکدست شدن حکومت و افزایش بی سابقه بهای نفت ،‌ نه تنها مشکلات کشور و مردم بر طرف نشده است ، بلکه گرانی و تورم و بیکاری از یک سو و بی کفایتی مدیریتی و اجرایی از سوی دیگر ایران در شرایط سخت و ایرانیان در معرض فشارها ، محرومیت ها و آسیب های گوناگون قرار داده است .
در حقیقت سه سال طول کشید تا آثار زیانبار تصمیم های غیر علمی و غلط مجلس هفتم و بی تدبیری و سوء مدیریت دولت نهم بر اکثریت قاطع مردم و نیز بر بسیاری از اصولگراها معلوم شود و آنان مجبور به اقرار شوندکه یا مجلس هفتم لوایح و طرح های درست و هماهنگ تصویب نکرده یا دولت نهم فاقد تئوری و برنامه اقتصادی ونیز مدیریت ناتوان و ناهماهنگ است یا هر دو ناکارآمدند و نتیجه این وضع جزگرانی و تورم طاقت فرسا نبوده است . در این میان یکی دو استثنا پیدا شد . آقای سبحانی نماینده دامغان غیر مستقیم از مردم عذرخواهی کرد با این عنوان که "من از بابت اتفاقی که در مجلس هفتم افتاد ، متأسفم"(اعتماد ،‌3/11/86).ازدولتی ها نیزرئیس کل بانک مرکزی سیاست های اقتصادی دولت را اشتباه و موجب رشد نقدینگی،افزایش گرانی و تورم و نیز بیشتر شدن شکاف طبقات فقیر و غنی خواند .
اکنون به آقای حداد عادل برگردیم که در سال 83 آرزوی "ژاپن اسلامی" شدن ایران را در سر می پروراند و " عیدی سال 84 مجلس اصولگرا به ملت شهید پرور " را طرح تثبیت قیمت ها می خواند و در سال 85 وعده می داد که ،‌ " ما لبنان را دوباره خواهیم ساخت" (ایلنا ، 25/5/85) . وی از جمله اصولگرایانی است که در سال جاری ادبیات خود را تغییر داده اما به جای اعتراف به اشتباهات مجلس هفتم ،‌ از کشف های جدیدی سخن می گوید که به عقل هیچ سیاستمداری نرسیده است ؛ "مردم از ارزان تر بودن بنزین از آب [ معدنی] ناراحتند !" آقای حداد عادل دیگر نه تنها از " عزا گرفتن همه مردم بویژه کارمندان دولت از گرانی هر ساله " سخن نمی گوید بلکه هشدار می دهد که " مسئولان نباید بالش نرم زیر سر مردم قرار دهند ! " البته رئیس محترم مجلس هفتم توضیح نداده است که چگونه و کی به این نتیجه رسیده است که افزایش قیمت کالاها راه نجات مشکلات اقتصادی کشور است و چرا گران شدن بنزین در صرفه جویی و مصرف سوخت تأثیر دارد ؟ در هر حال کشفیات جدید اصولگراها موجب شد مجلس هفتم برخلاف وعده های گذشته خود امسال بنزین را هم گران کرد و هم جیره بندی ! آقای جنتی نیز با ارائه پیشنهاد دوگانه سوز کردن خانه ها ، معنای واقعی بردن نفت سر سفره مردم را بیان کرد ؛ از آنجا که دولت اصولگرا نمی تواند به همه خانه ها گاز برساند، بهتر است مردم خود نفت را جایگزین آن کنند و به خانه برند ! از این جالب تر اقدام انقلابی وزیر رفاه دولت عدالت گستر بود که چون دولت نهم نمی تواند فقر را از میان بردارد اما می تواند مانع اعلان خط فقر به مردم شود تا ناراحت نشوند !
اکنون قصد ندارم هشدارهای اصلاح طلبان دربار? وضعیت کشور در صورت حکومت یکپارچه اقتدارگراها و نیزبی پایه بودن تبلیغات سوء مخالفان آقای خاتمی را یاد آور شوم که دولت اصلاحات را بی توجه به مسائل و مشکلات معیشتی مردم می خواندند که تنها به " گفتار درمانی" می پردازد ، تا آنجا که وی در سال پایان ریاست جمهوری اش اعلام کرد : " بعد از من وضعیت کشور را با مدیریت اشخاص اهل عمل خواهید دید ". آن پیش بینی تحقق یافته است و اصولگراها گر چه با ادعای اینکه ما برای خدمتگزاری آمده ایم و اختلاف نداریم و گر چه خود را " آبادگر" می خواندند ، اما بسیاری از آنان بالاخره پذیرفتند و اقرار کردند که هم شدیداً با هم اختلاف پیدا کرده اند و هم دولت و مجلس اصولگرا ناکارآمدند . البته عده ای از اصولگراها معتقدند که مجلس هفتم به علت تصمیمات غلط قطار اقتصادی کشور را از ریل خود خارج کرده است . سر مقاله روزنامه اصولگرای جمهوری اسلامی نمونه ای از این گروه است : " متأسفانه مجلس هفتم از همان ابتدا در چنبره شعارهای غلط اقتصادی گرفتار شد و با شعار " تثبیت قیمت ها " جریان عادی اقتصادی کشور را که البته نیازمند اصلاح و ترمیم بود ،اما هر چه بود از آنچه با شعار تثبیت قیمت ها پیش آمد ، بهتر بود ، به بن بست خطرناکی مبتلا کردکه راهی برای فرار از آن پیدا نمی شود" (5/10/86) .
جمعی دیگر نیز انتقاد اصلی را متوجه دولت نهم کرده اند که در مقاله " کشتی بدون قطب نما‌" به تعدادی از آنها اشاره کردم . فقط اضافه می کنم خدا رحم کرد که ایرانیان پیشنهاد آقای احمدی نژاد را جدی نگرفتند و برای مقابله با توطئه استکبار جهانی برای افزایش جمعیت کشور تا 120 میلیون نفر اقدام نکردند . در آن صورت تورم حتماً سه رقمی ، قیمت مسکن پنج برابر ، بیکاری ده برابر و گاز و گازوئیل و نفت و آب و برق نیز جیره بندی و گران می شد ! حتی با همین جمعیت نیز افزایش بی سابقه و 5/2 برابری قیمت نفت ، نه فقط شرایط اقتصادی کشور و مردم را بهبود نبخشیده است ،‌‌بلکه موجب افزایش 5/2 برابری بهای زمین و مسکن شده ، قیمت بسیاری از کالاهای ضروری و مصرفی مردم را به همین میزان گران کرده ، بیکاری را کاهش نداده ، بحران بورس را دو و نیم ساله کرده و نقدینگی را به شکل بی سابقه ای دو برابر نموده است . مهم تر آنکه چشم انداز روشنی دربار? مهارتورم و گرانی و بیکاری و نیز توسعه اقتصادی میهن دربرابر اکثریت ملت، ‌بویژه قشرهای محروم قرار نمی دهد . علت آن است که " کشتی مدیریت اجرایی ،‌ تقنینی و نظارتی کشور بدون قطب نما در دریای متلاطم جهانی در حرکت است " و مادام که ناخدای این کشتی اصولگرایانند ،‌ نفت چه 10 دلار و چه 100 دلار ، سهم ملت ایران از صادرات نفت و گاز ، گرانی ، تورم ، ‌بیکاری و افزایش بزه های اجتماعی از یک سو و عمیق تر شدن شکاف طبقاتی ، توسعه نیافتگی و آسیب پذیری تمامیت ارضی کشور از سوی دیگر خواهد بود . با دولت و مجلس اصولگرا ، اگر برف ببارد ، گاز و برق در زمستان قطع می شود و اگر برف نبارد ،‌آب و برق در تابستان جیره بندی می شود.
به این ترتیب :
- درست است که آقای احمدی نژاد از وقوع یک تحول بزرگ جهانی نا امید شده است و کنفرانس هولوکاست با شرکت نژادپرستان اروپایی و آمریکایی برگزار نمی کند تا کذب بودن اتهام ناجوانمردانه صهیونیست ها به هیتلر را ثابت کند .
- درست است که اصولگرایانی مانند آقای نادران از توهماتی از این قبیل دست برداشته اند که ، "کاری کرده ایم که آمریکا و اسرائیل از حل مشکلات داخلی کشورهای خود هم ناتوان شده اند " (ایلنا ،‌4/6/83) .
- درست است که آقای خوش چهره اعتراف می کند که ، "در سه سال گذشته سرعت رشد ما از برخی همسایه ها پایین تر بوده است و شکاف ما با کشورهایی مانند ترکیه بیشتر شده است .... و دولت نه تنها وابستگی [ به نفت ] را کاهش نداد ، بلکه آن را افزایش داده است " ( سرمایه 20/11/86) .
- درست است که مجلس هفتم از مواضع و مصوبات خود عقب نشسته است .
- درست است که به اعتراف آقای توکلی دولت نهم" غول تورم " را بیدار و جامعه را دچار "بیماری هلندی" کرده است و کشتی اقتصادی دولت آقای احمدی نژاد قطب نما ندارد و..... .
اما سئوال این است که آیا فقط کشتی اقتصادی دولت قطب نما ندارد ولی در سایر زمینه ها مصوبات و مدیریت داهیانه ای را در سطح ملی شاهدیم ؟ آیا همه قصورها و تقصیر ها متوجه آقای احمدی نژاد و دولت نهم است و مجلس هفتم نباید پاسخگوی وضعیت آشفته ونگران کننده میهن باشد؟ مسئولیت آقایان حداد عادل ،‌باهنر و توکلی در اتخاذ تصمیمات غلط و متناقض و پر هزینه مجلس هفتم چیست ؟ و چرا مجلس در رأس امور نیست ؟ چرا نه مقامات دولتی ،‌ نه نمایندگان اصولگرای مجلس هفتم و نه حتی آقای سبحانی توضیح نمی دهند که دولت نهم در آمد 150 میلیارد دلاری کشور در دوسال و نیم گذشته را چگونه مصرف کرده که نه پروژه های بزرگ و ملی راه اندازی شده است و نه مردم ، به ویژه محرومان ، افزایش قیمت نفت را در بهبود معیشت خود احساس می کنند ؟
مقاله را با این سئوال از آقای حداد عادل به پایان می برم که در حال حاضر وقتی که مردم در محافل و مجالس یا در اتومبیل های خود از کنار اتومبیل ایشان رد می شود ، چه کار می کنند و به او چه می گویند؟ آیا از اینکه مجلس هفتم دلهره خرید آنان را در دولت اصلاحات به آرامش خرید در دولت نهم تبدیل کرده است از اصولگراها تشکر
نمی کنند و عزاداری خود را پایان یافته نمی خوانند و توضیح نمی دهند که علت اینکه هنوز رخت عزا از تن در نیاورده اند ، این است که پودر لباسشویی نایاب شده است ؟ راستی عیدی سال 87 آقای حداد عادل به مردم چیست ؟

کاندیدای ائتلاف اصلاح‌طلبان تهران ضمن اظهار تأسف از برخوردهای صورت گرفته با فرهنگیان و معلمان گفت: سال گذشته غم‌انگیزترین شب عید خانواده فرهنگیان کشور سپری شد چرا که بسیاری از معلمان بازداشت و از کار اخراج شده بودند.
حسن خلیل‌آبادی در گفتگو با ستاد خبری ائتلاف اصلاح‌طلبان تهران خاطرنشان کرد: در هیچ یک از کشورهای دنیا، چنین رفتارهایی با قشر معلم که خواهان احقاق حداقل حقوق هستند، نمی‌شود.
سخنگوی انجمن اسلامی معلمان با بیان این که «معلمان زیاده‌خواه نیستند» گفت: ‌فرهنگیان معتقدند که دستمزد آنان با هزینه‌های زندگی امروز، مطابقت ندارد و اعتراض آنان نیز بسیار منطقی و در همه جا مرسوم است.
این معلم بازنشسته با اشاره به شعارهای معیشتی و عدالت محور نمایندگان مجلس هفتم، گفت: نمایندگان مجلس هفتم به اعتراض معلمان هیچ توجهی نکردند آنان که در زمان دولت اصلاحات،‌ از معلمان به عنوان اهرمی برای تضعیف دولت آقای خاتمی استفاده می‌کردند، ‌حاضر نشدند حتی حرف‌های معلمان معترض را گوش دهند.
خلیل‌آبادی با اشاره به تصویب لایحه نظام پرداخت هماهنگ، گفت: به نظر می‌رسد این لایحه هم خاصیت خود را از دست داده است چرا که نرخ تورم باعث می‌شود، دردی از معلمان دوا نشود.
وی در ادامه افزود: آموزش و پرورش باید مسأله اول کشور باشد. برنامه‌های کشورهای توسعه یافته، آموزش محور است، البته برنامه کشور ما نیز دانایی‌محور عنوان شده ولی متأسفانه به آن عمل نمی‌شود در صورتی که اگر خواهان حل همه مشکلات هستیم،‌ باید اولویت خود را توسعه آموزش و پرورش قرار دهیم.
این کارشناس مسایل روانشناسی، رضایتمندی شغلی را یکی از مهم‌ترین شاخص‌های عملکرد مناسب یک فرد دانست و گفت:‌اگر معلمان احساس نابرابری و ناعدالتی کنند،‌ طبیعتا کارایی آنان پایین می‌آید و ذهن آنان مغشوش می‌شود، حتی ممکن است منزوی و بی‌تفاوت شوند که متأسفانه در حال حاضر قشر وسیعی از معلمان دچار بی‌تفاوتی شده‌اند.
خلیل‌آبادی در ادامه افزود: فرهنگیان در عرصه‌های مختلف انقلاب، دفاع مقدس و سازندگی حضور فعال داشته‌اند اما پاسخ آنان را با باتوم، زندان و تهدید داده‌اند و نه تنها به حقوق حقه خود دست نیافته‌اند بلکه کرامت انسانی آنان هم زیر سوال رفته است. کسانی که دلشان به حال این مملکت می‌سوزد باید شادابی را به معلمان برگردانند.
سخنگوی انجمن اسلامی معلمان با اشاره به این که تا پایان چشم‌انداز 20 ساله، ایران باید مقام اول علمی را در منطقه به دست آورند، گفت:‌ما در انجمن اسلامی معلمان برای آزادی و برگشت به کار معلمان تلاش بسیاری کرده‌ایم و در برخی مواقع پاسخ مناسب هم گرفته‌ایم، اما فضای ذهنی معلمان هنوز تلطیف نشده است.
این ساکن شهر ری در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به مشکلات شهرری گفت: متأسفانه شورای اسلامی شهرری با تهران یکسان است و شهرری از عدم استقلال از تهران رنج می‌برد.
خلیل‌آبادی در ادامه افزود: هر بخش و هر روستا دارای شورای شهر هستند اما شهرری با 10 میلیون جمعیت، متولی خاص خود را ندارد. اکنون هم برخی شنیده‌ها از انحلال فرمانداری شهرری و ادغام آن با فرمانداری تهران حکایت دارند.
وی شهرری را یکی از مناطق حساس دانست و گفت: بخش عظیمی از زباله‌های شهر تهران در شهرری دفن می‌شود که باعث آلوده شدن آب‌های سطحی و زیرزمین شهرری شده است. از سوی دیگر در پالایشگاه تهران و هزار کارخانه کوچک و بزرگ نیز در شهرری هستند، همچنین وجود بهشت‌زهرا در شهرری باعث به خطر افتادن بهداشت محیط و روانی شده است.
وی در ادامه گفت: فاضلاب تهران در سه کانال بزرگ به سمت شهرری حرکت می‌کند و در کل مردم شهرری ملجاء و پناهی ندارند، در حالی که بسیاری از انسان‌های بزرگ، اندیشمند، فلاسفه و مبارز از این منطقه به پا خواسته‌اند و ده‌ها مرکز توریستی و سیاحتی و زیارتی دارد.